Kryterium podziału leasingu.
Podstawowe kryteria podziału leasingu będą przedmiotem dalszej części pracy, gdzie zostaną przedstawione typy umów najbardziej znanych i z których najczęściej korzystają klienci i przedsiębiorstwa.
W gospodarce rynkowej występuje wiele różnych kryteriów według, których możemy wyodrębnić różne rodzaje leasingów.
Do podstawowych możemy zaliczyć:
a-kryterium podmiotu występującego w roli leasingodawcy oraz skutków tego w zakresie powiązań między stronami umowy leasingowej i w którym wyróżnia się:
- -leasing bezpośredni
- -leasing pośredni
b- za względu na zakres obowiązków podmiotów umowy leasingowej wyróżnia się:
- -leasing czysty
- -leasing pełny
c- ze względu na czas trwania umowy leasingowej możemy wyróżnić:
- -leasing krótkoterminowy
- -leasing długoterminowy
d- ze względu na co to jest przedmiotem umowy:
- -leasing nieruchomości
- -leasing ruchomości
e- ze wzglądu na formę, w jakiej występuje wyróżniamy:
- -leasing finansowy
- -leasing operacyjny
Obecnie w toku rozwoju gospodarczego pozostaje wiele alternatywnych form leasingu; takich jak:
- -leasing zwrotny
- -leasing towarowy
- -leasing prywatyzacyjny
- -leasing tzw. z góry
- -leasing sprzedaży i inne
LEASING FINANSOWY I OPERACYJNY
W krajach gdzie leasing jako forma obrotu finansowego została wykształcona najwcześniej mamy do czynienia z następującymi rodzajami leasingu.
- leasing finansowy
- leasing operacyjny
Leasing finansowy określony w terminologii angielskiej jako financig lease / oznacza, że leasingodawca jest podmiotem finansującym leasingobiorcę, zwany inaczej kapitałowym.
Potencjalny leasingobiorca wskazuje firmie leasingowej potrzebne mu maszyny lub urządzenia, a ta kupuje je i oddaje w leasing.
Dostawa przedmiotu leasingu jest zwykle dokonywana przez producenta bezpośrednio leasingioborcy. W ten sposób leasingodawca jest tylko pośrednikiem finansującym i unika problemów związanych ze składowaniem dostarczanych maszyn i urządzeń będących przedmiotem leasingu.
Czas trwania umowy jest równy lub zbliżony do długości okresu używalności wyposażenia będącego przedmiotem umowy. Raty leasingowe pokrywają cały lub prawie cały koszt uzyskania przedmiotu oraz zapewniają zysk.
Zazwyczaj leasigobiorca nie bierze na siebie powinności i kosztów związanych z bieżącą eksploatacją.
Jeżeli leasingodawca podejmuje się ich i ponosi związane z tym koszty, to są one przedmiotem odrębnej umowy. W ramach leasingu finansowego odstąpienie od umowy przed uzgodnionym terminem jest obwarowane szczególnie represyjnym /dla leasingobiorcy/ warunkami.
W transakcjach leasingu finansowego mogą się pojawić ustalenia umożliwiające leasingobiorcy zakup dzierżawionego dobra po upływie okresu ważności umowy na warunkach uzgodnionych w umowie.
Leasing finansowy – łączy się w długoterminowe umowy najmu, zawarta na okres zbliżony w zasadzie do okresu ekonomicznego zużycia obiektu ( np. leasing samochodowy na okres przewidywanego ich sprawnego przebiegu.
Przy leasingu finansowym użytkownik obiektu, a nie jego właściciel ponosi koszty remontów, konserwacja itp. Opłaty należne właścicielowi są skalkulowane tak iż pokrywają pełne koszty nabycia składników majątkowych oraz akceptowany przez użytkowników zysk właściciela.
Jednocześnie umowa przewiduje często prawo pierwokupu wynajmowanego obiektu po jej wygaśnięciu – za stosunkowo niewielką kwotę.
W leasingu finansowym dopuszczalne jest odstąpienie od umowy przed upływem uzgodnionego wcześniej terminu. Zastrzega się przy tym, że wydatki związane z wcześniejszym ( upływem uzgodnionego terminu ) wygaśnięciem umowy ponosi lesingobiorca.
Przedmiotem kontraktu leasingu finansowego może być różnego rodzaju wyposażenie – nowe i używane.
W przypadku nowych rzeczy przedmiotem leasingu musi być spełniane co najmniej jeden z poniższych warunków:
w treści umowy powinien znaleźć się zapis o przeniesieniu prawa własności przedmiotu umowy na leasingobiorcę po upływie terminu obowiązywania umowy;
w umowie należy zastrzec prawo leasingobiorcy do zakupu przedmiotu umowy po jej zakończeniu;
okres obowiązywania umowy stanowi co najmniej 75 % przewidywanego czasu użytkowania wyposażenia
suma wartości bieżącej i minimalnych opłat leasingowych stanowi co najmniej 90% rynkowej wartości przedmiotu umowy
Drugą formą leasingu obok leasingu finansowego występującą najczęściej na rynku jest leasing operacyjny.
W leasingu operacyjnym ( operating lease lub true lease ) leasingoradca korzysta z przedmiotu leasingu przez pewien okres, który jest krótszy niż normalny czas użytkowania tego przedmiotu Tym samym czynsz, który jest płacony nie wystarcza do spłacenia kosztu tego przedmiotu.
Leasingodawca zatem, aby uzyskać określone korzyści finansowe musi zawierać kolejne umowy bądź też dokonać sprzedaży leasingowego wyposażenia.
W ramach leasingu operacyjnego dopuszcza się prawo wypowiedzenia umowy co oznacza odejście od charakterystycznego dla tego typu transakcji rygoru czasowego ( zazwyczaj są to umowy na czas oznaczamy bez możliwości wypowiedzenia ).
Ryzyko inwestycyjne ponosi tu leasingodawca, dlatego też przyjmuje na siebie obowiązek konserwacji oraz dokonania przeglądów, napraw itp.
Ten rodzaj leasingu jest domeną producentów, którzy mając możliwość świadczenia pełnego serwisu technicznego są lepiej przygotowań do ponoszenia tego typu ryzyka niż np. typowe spółki leasingowe.
Zwykle w tego typu umowach nie przewiduje się możliwości nabycia wydzierżawionego przez leasingowego sprzętu.
Leasing operacyjny, zwany również usługowym, obejmuje z reguły okres umowy ( najmu ) składania majątkowego stosunkowo krótki, dlatego opłaty leasingowe pobierane od nowych obiektów od danego użytkownika nie mogą pokrywać pełnych kosztów inwestycji ze względu na krótszy od żywotności obiektu okres wynajmu.
Możliwość wcześniejszego zakończenia stosunku prawnego ( odstąpienie od umów przed terminem ich obowiązywania ) znaczenie ponosi atrakcyjność tego leasingu i jego możliwości, nie narażając ich na ponoszenie strat z tytułu używania przestarzałych lub nieatrakcyjnych urządzeń.
Uważne śledzenie zmian na rynku i nowość technicznych dodaje dynamiki leasingowi operacyjnemu, zwiększa konkurencyjność i może zapewnić zwiększenie dochody leasingowe.
